Feeds:
Yazılar
Yorumlar

Archive for the ‘Bir Milletin Düşmanlarını Taklit Yoluyla İnşaası – Halil Berktay’ Category

BİR MİLLETİN DÜŞMANLARINI TAKLİT YOLUYLA İNŞAASI

 

Yazan Halil Berktay   

Cuma, 12 Aralık 2008


(Not: Bir diyalektik dersi. Mücadele içinde kilitlenmiş zıtlar, sonunda birbirini etkilemeye, hattâ birbirine benzemeye başlar.)

 
Bir milletin korku ve nefret üzerinden (yani, reel veya hayalî acıları abartılıp, soyutlanıp, tek-yanlılaştırılıp, edebiyat, eğitim ve ordu aracılığıyla herkese “yaşatılarak”) inşası ile, gene aynı milletin düşmanlarını taklit yoluyla inşası arasında, ince bir bağlantı var. Korktuğumuz ve nefret ettiğimiz düşmanlarımızla mücadele, onları alt edebilmek için onlar gibi olma çabasını beraberinde getiriyor. Onun içindir ki, Balkan milliyetçilikleri kendi suretinde Türk milliyetçiliğini, Türk milliyetçiliği de kendi suretinde Kürt milliyetçiliğini yarattı. Gene onun içindir ki, Nazizm ve Yahudi soykırımı kendi suretinde İsrail’in amansızlığını, İsrail’in amansızlığı da kendi suretinde Filistin intikamcılığını, canlı bombalarını, Hamas’ı ve Hizbullah’ı yarattı. Ve gene onun içindir ki, Avrupa’nın birinci ve ikinci nesil sömürge imparatorluklarının yükselişine eşlik eden Batı Oryantalizmi ve ırkçılığı, kendi zıddı olarak Türk Oksidantalizmini, milliyetçiliğini ve ırkçılığını yarattı.
Yeri gelmişken: kimse bana bizde milliyetçilik olduğunu ama ırkçılık olmadığını söylemesin. (a) Irkçılığı Batı’daki en çarpıcı tezahürleriyle karıştırmamak, beyaz-siyah “renk ırkçılığı”na indirgememek lâzım. (b) Hemen her milliyetçilik gibi, Türk milliyetçiliğinin de bir ırkçı damarı ve/ya uzantısı hep oldu. (c) Bir zamanlar, yüz yıl öncesinin literatüründe, “ırk” sözcüğü gördüğümüz her yerde hemen ırkçılığa hükmetmemek gerektiğini, zira o dönemde bu terim-kavramın harcıâlem bir şekilde, yer yer “millet” karşılığı veya “millet”le örtüşen bir tarzda kullanıldığını konuşurduk. İyi ya! Bence bu, ırkçılık olmadığını değil, tam tersine, doğallaştırılmış bir ırkçılığın yaygınlığını; dönemin sözde-bilimsel ırk düşüncesinin Avrupa’dan Türkiye’ye ne kadar hızlı ve kapsamlı bir şekilde nüfuz ettiğini yansıtıyor. Faraza Barkan “Türk ırkının hayat kaynaklarının gürlüğü”nden söz ederken ırkçılık mı yapıyor? Bal gibi ırkçılık yapıyor, çünkü Türklüğü/Türkleri özcü ırk kategorileri üzerinden düşünüp kurguluyor.
(d) Bu ırkçı beslenme ve mayalanmanın sadece en aşırı ucu, en çıplak biçimi, 1920’lerin sonları ve 30’larının başlarının resmî Türk Tarih Tezi. Onu da yeterince bilmiyor veya üzerinde durmuyoruz. Kendi payıma, gençliğimde Türk Tarih Tezi’ni –bütün insanlığın ve uygarlığın Türklerden geldiği iddiasından hareketle- ırkçılık ama tuhaf bir ırkçılık, “dışlayıcı” değil, salt “içerici” veya “içleyici” bir ırkçılık sanıyordum. Kemalizme kredi aça aça, demek benim de gözümü iyimserlik bürümüş. Genel geçer Marksist formüllerle idare etme alışkanlığından uzaklaştıkça ve öğrencilerimin de araştırmaları sayesinde, Türkiye’nin 1930’larda, kafatası ölçümlerinin de ötesinde, ne kadar su katılmadık bir “sarışın, mavi gözlü” Nordik-Alpin üstün ırk fantezisi yaşadığını kavramaya başladım.
(e) Ulusalcılık sayesinde ve Hrant’ın öldürülmesinden sonra bugün, “azınlık”lara yönelik nefretin de “yabancı düşmanlığı” gibi hafifletici deyimlerle geçiştirilemeyecek derecede ciddî ırkçılık tonlamaları taşıdığını da çok daha iyi görüyorum, görüyoruz. Bir kan ve döl edebiyatıdır gidiyor, özellikle Kürtler ve Ermeniler etrafında. Artık Nihal Atsız’ı kendine özgü bir fenomen saymıyor; yankılarını MHP’yle sınırlıymış gibi algılamıyorum.
(f) Bu ırkçılıktan Yahudiler de nasibini alıyor. Osmanlıların 1492’de İspanya’dan, Cumhuriyet’in Nazilerden kaçanlara kucak açması, madalyonun sadece bir yüzü. Diğerinde, alttan alta işleyen anti-semitizm, Yalçın Küçük’te, Soner Yalçın’da sözde entellektüel varyantıyla su yüzüne çıkıyor. Siyahlara dönük ırkçı önyargılar dahi, kültürümüzün gizli köşelerinde barınmaya devam ediyor.
Ve okullarında en küçük bir ırkçılık karşıtı eğitime yer vermeyen bu ülke, fırsat buldukça Batı’nın ırkçılığı hakkında ileri geri konuşmakla avunuyor.

» Taraf

 

Read Full Post »